Kârlılık (Profitability), bir işletmenin finansal performansını ve başarısını ölçen bir göstergedir. Kârlılık, bir şirketin belirli bir dönemde ne kadar kâr elde ettiğini gösterir. Bu, bir işletmenin maliyetleri ve harcamaları karşılayıp karşılamadığını ve kalan paranın ne kadar olduğunu belirlemek için kullanılır. Kârlılığın yüksek olması, şirketin finansal sağlığının iyi olduğunu ve yatırımcılar için cazip bir seçenek olabileceğini gösterir.
Kârlılığın temel özellikleri:
- Ölçüm: Kârlılık, gelirlerin maliyetlere göre ne kadar fazla olduğunu gösteren bir oranla ifade edilir.
- Sürdürülebilirlik: Sürekli bir kârlılık, işletmenin uzun vadede ayakta kalabileceğini ve büyüyebileceğini gösterir.
- Rekabetçilik: Kârlılık aynı zamanda bir şirketin rekabetçilik düzeyini de gösterebilir. Yüksek kârlılık oranları, şirketin rakiplerine göre daha etkili ve verimli olduğunu gösterebilir.
Kârlılığı ölçmek için kullanılan bazı önemli göstergeler:
- Brüt Kâr Marjı: Satılan malların maliyetini toplam gelirden çıkararak elde edilen kârın, toplam gelire oranıdır.
- İşletme Kâr Marjı: İşletme gelirlerinden tüm işletme giderleri çıkarıldıktan sonra kalan kârın, toplam gelire oranıdır.
- Net Kâr Marjı: Toplam gelirden tüm giderler (faiz, vergi, amortisman vb.) çıkarıldıktan sonra kalan kârın, toplam gelire oranıdır.
- Varlık Kârlılığı (ROA – Return on Assets): Net kârın, toplam varlıklara bölünmesiyle elde edilir. Bu oran, şirketin varlıklarını ne kadar etkili kullandığını gösterir.
- Özsermaye Kârlılığı (ROE – Return on Equity): Net kârın, özsermayeye bölünmesiyle elde edilir. Bu oran, şirketin özsermayesini ne kadar etkili kullandığını gösterir.