Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH)

Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH), bir ülkenin belirli bir zaman diliminde (genellikle bir yıl) sınırları içerisinde üretilen tüm nihai mal ve hizmetlerin piyasa değerinin toplamıdır. GSYİH, bir ekonominin boyutunu ve performansını ölçmek için en yaygın kullanılan göstergelerden biridir.

GSYİH’nın bazı önemli özellikleri ve konseptleri:

1. Nihai Mal ve Hizmetler: GSYİH sadece nihai mal ve hizmetleri kapsar. Ara mal ve hizmetleri kapsamaz çünkü bu, üretim sürecinde iki kez sayılmasına yol açabilir.
2. Değer: GSYİH, mal ve hizmetlerin piyasa değeri temel alınarak hesaplanır. Bu, farklı malların ve hizmetlerin üretim miktarlarını tek bir değerde birleştirmeye olanak tanır.
3. Üretim Sınırları İçinde: GSYİH, bir ülkenin sınırları içinde gerçekleşen tüm ekonomik faaliyetleri kapsar. Bu, yabancı şirketlerin o ülkede yaptığı üretimi de içerir, ancak yerli firmaların yurtdışında yaptığı üretimi dışarıda bırakır.

GSYİH’nın farklı hesaplama yöntemleri:

1. Üretim Yöntemi: Bu yöntemde, tüm üretim faaliyetleri sonucu oluşan değerler toplanır ve ara malların değeri çıkarılır.
2. Gelir Yöntemi: Bu yöntemde, ekonomik faaliyetlerden elde edilen tüm gelirler (örn. maaşlar, kârlar, vergiler) toplanır.
3. Harcama Yöntemi: Bu yöntemde, tüm harcamalar toplanır. Genellikle GSYİH = Tüketim + Yatırım + Kamu Harcamaları + (İhracat – İthalat) formülü ile hesaplanır.

GSYİH’nın kullanıldığı bazı alanlar:

• Ekonomik Büyüme: GSYİH’nın zaman içindeki değişimi, bir ülkenin ekonomik büyümesini ölçer.
• Uluslararası Karşılaştırmalar: Ülkelerin ekonomik büyüklükleri ve yaşam standartları karşılaştırıldığında GSYİH sıkça kullanılır.
• Ekonomik Politika Oluşturma: Hükümetler ve merkez bankaları, ekonomik politikalarını oluştururken GSYİH verilerini kullanabilirler.

GSYİH’nın bir türevi olan Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) ise, bir ülkenin vatandaşlarının ve ülke içindeki ve dışındaki kurumlarının ürettiği toplam değerdir. GSYİH ile GSMH arasındaki temel fark, GSMH’nın sınırlar içinde ya da dışında olup olmadığına bakılmaksızın bir ülkenin vatandaşlarının ürettiği değeri ölçmesidir.