Edgeworth Kutusu, iki tüketicinin (veya iki üreticinin) iki farklı mal arasında potansiyel değiş-tokuş kombinasyonlarını görselleştirmek için kullanılan bir grafiksel araçtır. Francis Ysidro Edgeworth tarafından 19. yüzyılın sonlarında tanıtılmıştır. Bu kutu, iki tüketicinin tüketim olanakları sınırını ve potansiyel Pareto etkinlik noktalarını göstermek için kullanılır.
Edgeworth Kutusu’nun temel oluşturma adımları şunlardır:
- İki malın (örneğin, elma ve muz) iki farklı tüketici (A ve B) tarafından nasıl tüketileceğini düşünün.
- Kutunun bir köşesinden başlayarak tüketicinin tüketim olanakları sınırını çizin.
- Kutunun diğer köşesinden başlayarak diğer tüketicinin tüketim olanakları sınırını çizin.
- İki sınırın kesiştiği yerde bir çizgi oluşturun. Bu çizgi, iki tüketicinin mal değiş-tokuşu yapmadan önceki başlangıç noktasını (endowment point) gösterir.
- Bu başlangıç noktasından, tüketicilerin mal değiş-tokuşu yaparak ulaşabileceği potansiyel Pareto etkinlik noktalarını gösteren bir çizgi çekin. Bu çizgiye “kontrat eğrisi” veya “Pareto etkinlik eğrisi” denir.
Kontrat eğrisi boyunca, her iki tüketicinin de daha iyi bir pozisyona geçmesi olanaksızdır. Yani, bir tüketicinin daha iyi bir duruma geçmesi için diğer tüketicinin daha kötü bir duruma geçmesi gerekecektir.
Edgeworth Kutusu, tüketici teorisi ve genel denge teorisinde sıkça kullanılan bir araçtır. İki malın ve iki tüketicinin değiş-tokuş dinamiklerini basit ve görsel bir şekilde göstererek ekonominin nasıl çalıştığına dair derinlemesine bir anlayış sunar.