Kamusal mal, özellikle özel sektörde etkin bir şekilde sağlanamayan ve genellikle tüm toplumun yararlanabileceği mal veya hizmetlerdir. Kamusal malların bazı özellikleri vardır:
- Ortak Tüketim: Kamusal mallar, bir kişi tarafından tüketildiğinde diğer kişilerin tüketimini engellemez veya azaltmaz. Örneğin, bir kişi parkta oturuyorsa, diğer insanlar da parkın keyfini çıkarabilir.
- Tükenmezlik (Non-Rivalry): Kamusal malların tüketimi sırasında tükenmezlik söz konusudur. Bir kişinin kamusal malı tüketmesi, başkalarının da aynı malı aynı anda tüketmesine engel olmaz.
- Engellenemezlik (Non-Excludability): Kamusal mallara erişimi engellemek zordur veya maliyetlidir. Bir kişi kamusal bir malı kullanırken, diğer kişilerin bu malın kullanımını engellemek veya engellenmesini sağlamak zor olabilir.
Kamusal mallar, genellikle devlet veya kamu sektörü tarafından sağlanır çünkü özel sektörde piyasa mekanizmasıyla etkin bir şekilde sağlanmaları zor olabilir. Kamusal malların örnekleri şunlar olabilir:
- Temiz Hava: Bir kişi temiz havayı tüketirse, bu havayı diğer kişilerin tüketmesi engellenmez. Aynı zamanda temiz hava kaynaklarına erişimi engellemek maliyetli ve zordur.
- Kamu Güvenliği: Polis, itfaiye ve savunma hizmetleri gibi kamu güvenliği hizmetleri, tüm toplumun yararına sağlanır.
- Araştırma ve Temel Bilimler: Bilimsel araştırmaların temel sonuçları kamusal bilgi olarak kabul edilir ve tüm insanlık yararlanabilir.
Kamusal mallar, serbest piyasa mekanizmasının yetersiz olduğu durumlarda devlet müdahalesini gerektirebilir. Ancak kamusal malların sağlanması ve finansmanı konusunda zorluklar da olabilir. Örneğin, “bedava sürüş” paradoksu olarak adlandırılan durumda, bir kamusal yolun kullanımı arttıkça trafik sıkışıklığı oluşabilir. Kamusal malların etkin bir şekilde yönetilmesi ve finanse edilmesi, ekonomik ve siyasi tartışmaların konusu olabilir.