Baumol Maliyet Hastalığı (Baumol’s Cost Disease), üretkenlikteki artışların bazı sektörlerde daha yavaş olduğu, ancak bu sektörlerdeki maaşların diğer daha üretken sektörlerle rekabet edebilmek için yükselmeye devam ettiği bir ekonomik fenomendir. Bu fenomen, ekonomist William J. Baumol ve William G. Bowen tarafından 1960’larda tanımlanmıştır.
Baumol’un Maliyet Hastalığı özellikle hizmet sektörlerinde gözlemlenir. Bu sektörlerde, teknolojik ilerlemeler üretkenliği diğer sektörlere göre önemli ölçüde artırmaz. Örneğin, bir klasik müzik konserinde bir eserin icrası 1800’lü yıllarda ne kadar süre alıyorsa, bugün de aynı süre almaktadır; bu nedenle müzikçilerin üretkenliği esasen aynı kalır.
Baumol’un Maliyet Hastalığını daha iyi anlamak için şu örneği düşünelim:
- Üretken Sektör: Bir fabrika, teknolojik ilerlemeler sayesinde üretim süreçlerini optimize eder ve aynı miktarda ürünü daha az zaman ve daha az işçiyle üretir. Bu, üretkenlikte bir artış anlamına gelir.
- Düşük Üretkenlikli Sektör: Bir orkestra, yüz yıl önce olduğu gibi aynı sayıda müzisyene ihtiyaç duyar ve aynı eseri icra etmek için aynı süreyi harcar. Burada teknolojik ilerlemenin etkisi sınırlıdır.
- Maaş Baskısı: Ancak, orkestra müzisyenleri, yaşam maliyetlerinin ve diğer sektörlerdeki maaşların artmasıyla rekabet edebilmek için daha yüksek maaş talep edebilir.
Sonuç olarak, üretkenliği artırmadan maliyetler yükselir. Bu, özellikle eğitim, sağlık ve sanat gibi sektörlerde gözlemlenen bir durumdur. Bu sektörlerde maliyetlerin artmasına rağmen üretkenlikte anlamlı bir artış olmamaktadır.
Baumol’un Maliyet Hastalığı, hükümet politikaları ve finansman kararları açısından önemlidir. Özellikle devlet destekli sektörlerde (örneğin, eğitim ve sağlık), maliyetlerdeki bu artış, bütçe baskılarına ve finansman ihtiyaçlarına yol açabilir.